Ook bij verandering weten we vaak wel wat we moeten doen…
Maar…..doen we lang niet altijd wat we weten.
Dit is een regelmatig terugkerend fenomeen in het veranderen in organisaties.
We weten prima wat er moet gebeuren, om onze gewenste resultaten te bereiken…
- gezonder, duurzamer, veiliger, inclusiever
- meer klant-, opgave- en resultaatgericht
- meer transparantie, participatie en draagvlak
En toch lukt het allemaal niet zomaar.
Want ‘weten’ alleen is vaak de uitdaging niet.
Zelfs als we daadwerkelijk goed nadenken over ‘Hoe krijgen we het voor elkaar?’, dan vormen de antwoorden op deze vraag zelden de volledige oplossing.
Veranderen is weerbarstiger dan dat.
Toch blijven we volharden in onze aanname. Dat als we maar zouden weten wat te doen en hoe, dat daarmee ons handelen vanzelf verandert.
En zo dreigen we regelmatig te verzanden in progressieloos praten over plannen.
En doen we het veranderen niet.
‘Weten’ is dan ook slechts 1 ingrediënt van veranderen.
Mij helpt het om te denken in 4 ingrediënten voor veranderen:
1. WILLEN: je ‘purpose’, doel of gewenst resultaat helder op het netvlies hebben, hunkeren naar een wenkend perspectief, geïnspireerd najagen van een gezamenlijke droom.
2. WETEN: werkelijk doorgronden waar je staat, hoe je daar kwam en wat je nog weerhoudt, kennis en benodigde informatie voor de volgende stap, zicht hebben op welke stappen te zetten en welke hordes te nemen.
3. WERKEN: nieuw denken en doen daadwerkelijk in praktijk brengen, proberen, experimenteren, ondervinden, ervaren, oefenen, fouten maken en weer opstaan en daarmee uitbouwen van je skills.
4. WAARDEREN: evalueren en op waarde schatten van de al dan niet geboekte progressie, reflecteren op het leren, ontwikkelen en veranderen, waarderend kijken naar wat er al lukt om hier meer van te gaan doen, en je onbewuste toetsstenen (waarden, normen, meningen van anderen) daarbij doorgronden.
Daarmee is de verandercirkel rond.
En in al die gevallen dat we steeds maar niet doen wat we eigenlijk wel ‘Weten’, kan het goed zijn om eens wat stapjes terug te doen.
Door bijvoorbeeld samen werkelijk te durven onderzoeken hoe helder, inspirerend, gedeeld, gedragen en doorleefd en doorvoeld onze doelen eigenlijk al zijn (‘Willen’). En daarbij ook te durven kijken naar waar het nog aan bezieling en commitment ontbreekt; niet als eigenschap van de mensen die het veranderen doen, maar als eigenschap van de doelen en het proces van hoe we daartoe zijn gekomen. Door echt het gesprek erover aan te durven gaan; de doelen eventueel samen aan te scherpen; en niet te volstaan met een verwijzing naar het visiedocument, ergens op het intranet.
Of door samen de moed te hebben om open te bespreken wat we ten diepste koesteren en zo moeilijk los kunnen laten van het oude, en nog verwerpen van het nieuwe (‘Waarderen’), waarmee we verandering onbedoeld in de kiem smoren.
Of door kritisch te bezien hoe we het nieuwe nu werkelijk in praktijk brengen (‘Werken’) en onze aanpak uit te werken in kleinere stapjes, slimme werkvormen en experimenten, en samen de tijd nemen om nieuwe vaardigheden in te trainen.
Veranderen is mensenwerk. En in hoge mate een sociaal en psychologisch proces.
Als we dat beter inzien en omarmen, gaan we gemakkelijker echt doen wat we eigenlijk allang weten.
Appeltje, eitje wordt het overigens nooit, ik maak me geen illusies.
Maar simpeler, leuker én menselijker kan wel.